A lupa coa que se examina ás organizacións é cada vez máis nítida. Incluso a falta máis nimia pode poñelas no punto de mira. As protestas contra elas non fan máis que intensificarse, un fenómeno promovido pola expansión das redes sociais. Nun escenario no que cada vez é máis difícil manterse á boia, resulta moi conveniente que as compañías incorporen os criterios ASG nos seus procesos.
O auxe do investimento socialmente responsable introduciu aos poucos os criterios ASG no panorama empresarial. Con todo, fai cincuenta anos a situación distaba moito da actual.
Aínda que sempre existiron negocios concienciados coa súa contorna que achegaban o seu gran de area, a maioría dos seus esforzos centrábanse nunha área concreta. Polo xeral, as empresas carecían dun enfoque integrado. Pero aos poucos, a inversión ética foi gañando adeptos, ata o día de hoxe, no que practicamente é aceptada por todas as firmas.
Durante a súa evolución, producíronse dous pasos a nivel institucional que lle deron un impulso moi substancial. No 2005, a ONU publicou os seus Principios para o Investimento Responsable, unha mostra evidente do interese das altas esferas nestas cuestións. Nove anos máis tarde, no 2014, a Unión Europea modificou a lexislación e comezou a esixir que os reportes elaborados polas organizacións incluísen os criterios ASG.
Pero, en que consisten realmente os criterios ASG? E por que se volveron indispensables para calquera compañía que desexe asegurar a súa supervivencia?
Que son os criterios ASG
Unha estratexia baseada nos criterios ASG implica prestar especial atención ao impacto das decisións tomadas por unha empresa a nivel ambiental, social e de gobernanza. Esta é unha perspectiva grupal: a firma debe emprender accións responsables en todas as áreas. As tres son parte dun todo, non se pode efectuar unha xestión formidable nunha e descoidar o resto.
Para ter éxito nesta tarefa é vital realizar un exercicio moi profundo de autocrítica. A organización tense que facer unha infinidade de preguntas, e debe respondelas con honestidade para comprobar o seu desempeño nestes ámbitos.
Un enfoque inspirado nos criterios ASG tamén lle achega unha serie de directrices que pode poñer en práctica se desexa ser máis ética. Isto, á súa vez, permitiralle a atraer a un maior número de investidores ou clientes, xa que hoxe en día a sustentabilidade é un activo moi valorado por todos os actores do sistema empresarial, que a priorizan nas súas estratexias de inversión.
Aínda que no pasado os negocios practicamente gozaban de carta branca para incorrer en todo tipo de actividades nocivas ou prexudiciais, agora o máis mínimo fallo pode provocar repercusións de gran magnitude. Adoptar os criterios ASG, por tanto, resulta de gran axuda, pois serve para previr posibles riscos. Se o comportamento dunha compañía é excelente nos tres campos, diminuirá considerablemente a posibilidade de enfrontarse a unha crise por culpa das súas propias accións.
O apartado ambiental
O primeiro aspecto á hora de implantar unha estratexia estruturada nos criterios ASG é o ambiental. Este campo fai referencia a todas as medidas postas en marcha pola empresa para coidar a súa contorna. Así mesmo, estuda a repercusión das súas actividades no medioambiente. Por exemplo, se os seus procesos son contaminantes, non estará a facer un bo traballo.
Algúns dos exemplos máis destacados de boas prácticas a nivel ambiental son o uso de enerxías renovables, a aposta pola eficiencia enerxética, a reciclaxe de residuos, a oposición á experimentación con animais, o aproveitamento dos recursos escasos e a redución da contaminación e a pegada de carbono.
As firmas que poñan en práctica estas actividades estarán a contribuír positivamente ao coidado do medioambiente e diminuíndo os impactos negativos que as súas actividades poderían causar.
Ademais, as organizacións poden profundar aínda máis e redobrar o seu compromiso doutras formas. Neste sentido, aliñarse co seu sector achega moita coherencia ao seu discurso. Unha compañía que fabrica papel podería colaborar con asociacións dedicadas á plantación de árbores, e unha empresa de cruceiros podería apoiar economicamente a pequenas iniciativas que loitan para limpar os océanos.
O apartado social
Cando unha firma está a adquirir un enfoque baseado nos criterios ASG, o segundo ámbito a ter en conta é o social. Este aspecto inclúe todas as accións levadas a cabo pola organización para impulsar aos membros das súas comunidades e fai referencia aos impactos causados pola súa actividade na sociedade.
Todas as accións emprendidas polas compañías para fomentar a alfabetización, a cultura, a educación, a saúde, os dereitos humanos ou a igualdade de oportunidades enmárcanse dentro deste apartado social.
Ademais, tamén se poden financiar iniciativas que loitan por transformar positivamente a sociedade e mellorar a calidade de vida dos cidadáns. Algunhas empresas levan este compromiso máis aló e deciden crear as súas propias fundacións ou campañas para facer isto realidade.
De novo, é posible levar isto a cabo en liña coa súa actividade. Unha compañía do sector sanitario pode apoiar proxectos que promovan a vacinación de nenos en países en vías de desenvolvemento, e un negocio de refrescos pode construír pozos en lugares onde o acceso á auga potable non sexa sinxelo.
O apartado de bo goberno
O último dos campos que se debe ter presente para efectuar unha boa xestión dos criterios ASG é o de bo goberno, ou o de gobernanza. O significado de ambos os termos é idéntico: a dirección da organización dunha maneira correcta e baseada na rendición de contas. Pero, en que se traduce isto?
As empresas caracterizadas polo bo goberno non abusan dunha estrutura xerárquica, escoitan a voz de todos os seus empregados, ofrecen canles de comunicación para as súas stakeholders e fomentan a igualdade e a diversidade no seu persoal. Así mesmo, adecúanse ás normativas xurídicas, defenden os intereses dos seus accionistas, apostan pola transparencia, buscan a satisfacción do cliente, loitan pola calidade dos seus produtos e servizos e aseguran a eficiencia dos seus procesos.
Mentres que os dous apartados anteriores afectan sobre todo á cara externa da firma e as súas repercusións no mundo, o apartado de bo goberno refírese á súa cara interna. Con todo, cando unha persoa interactúa cunha compañía pode intuír se realmente fai un bo traballo neste aspecto, e valorarao positivamente.
Os criterios ASG e o investimento ético
Todas as empresas que se enmarcan dentro da categoría de organizacións éticas realizan unha boa xestión destes tres ámbitos. E, ao mesmo tempo, non descoidan a súa rendibilidade. O beneficio económico non é incompatible co beneficio ambiental ou social. Todo o contrario. Combinados de modo correcto, os tres poténcianse entre eles.
Na actualidade avalíase ás firmas desde as tres perspectivas, en lugar de ter en conta unicamente o prisma económico. Isto dá como resultado unha avaliación máis rigorosa e fiable.
Ser considerada unha compañía ética esconde unha multitude de beneficios. Para empezar, é unha fonte de captación de ingresos moi eficaz. Hai un segmento moi elevado de clientes e investidores interesados en colaborar con proxectos sostibles, o que repercute de forma directa nos seus beneficios.
Por este motivo, un gran número de empresas están a sumarse a esta tendencia. Estas non só estudan e tratan de mellorar o impacto das súas actividades, senón que buscan maneiras de xerar riqueza na sociedade e no planeta.
Aínda que os criterios ASG son unha guía moi útil para investir con ética, o paraugas que abarca esta disciplina é moito máis amplo. Esta modalidade de financiamento tamén anima aos investidores para ter en conta o sistema best-in-class, a guiarse polos tratados internacionais, a excluír ás organizacións con actividades negativas e a aplicar métodos como o investimento temático ou de impacto.
En definitiva, os criterios ASG son un compás moi fiable para converter ás firmas en compañías éticas e responsables. E entrañan unha utilidade inmensa para todas aquelas que desexan contribuír á creación dun mundo mellor. Unha misión na que non se pode obviar o papel que desempeñan as empresas e as plataformas de financiamento alternativo.
